Chắc hẳn các bạn sinh viên cũng vô cùng háo hức cho con đường sắp tới đúng không? Hôm nay mình sẽ chia sẻ câu chuyện làm thêm thời sinh viên hehe. Mình vào đại học và làm quen môi trường trong khoảng 3 tháng khi cảm thấy bắt đầu quen với khối lượng bài học cũng như các bài kiểm tra thì mình cũng suy nghĩ đến việc làm thêm.
Thời điểm đó cũng nhát, mình biết khá nhiều công việc dành cho sinh viên nhưng với tâm lý là sẽ đến kỳ học quân sự rồi mình sẽ phải ở lại khu học 1 tháng và công việc sẽ gián đoạn. Nói chung rất nhiều suy nghĩ luôn thế là mình chọn đợi qua giai đoạn này vì một phần tính mình cũng nhát. May mắn là trong khoảng thời gian chờ đợi đến kỳ quân sự mình bén duyên với công việc gia sư đi dạy rồi tự kinh doanh tiệm trà sữa thế là mình cũng kiếm được tiền từ đó.
Đó là case của mình, còn mình nghĩ bạn có thể bắt đầu làm thêm khi đã dần cảm thấy ổn định với môi trường đại học. Mình nghĩ thích nghi nhanh thì sẽ tầm khoảng 3 tháng còn nếu bạn sợ thì có thể đợi khi kết thúc học kỳ đầu khi đã quen với việc thi cử và có nhiều mối quan hệ bạn bè cũng như là quen với các sinh hoạt của thành phố thì có thể bắt đầu đi làm được rồi.
1. Gia sư/trợ giảng
Công việc này thường không chiếm quá nhiều thời gian trong ngày đối với các bạn sinh viên. Nếu bạn làm gia sư tự do thì thường 1 tuần nên dạy khoảng 3 buổi, mỗi buổi 1 tiếng rưỡi đến 2 tiếng. Mình nghĩ như vậy sẽ phù hợp vì lịch dạy thì thường sẽ rớt vào khung giờ tối. Nếu cày nhiều quá thì có thể sẽ bỏ lỡ nhiều khoảng thời gian vui chơi với bạn bè nè. Nếu các bạn có lợi thế tiếng anh thì mình khuyên chân thành là nên ứng tuyển làm trợ giảng cho các trung tâm, mình được biết thì thường sẽ trả lương theo giờ vừa trau dồi được kỹ năng ngoại ngữ lại vừa có thêm thu nhập mà 1 giờ trợ giảng lương cũng khá hơn rất nhiều so với các công việc khác.
2. Áp thu
Chắc đây là công việc nhiều bạn sẽ chưa bao giờ nghe tới đúng không? Mình biết đến công việc này nhờ vào 1 bài post facebook nhưng ban đầu mình cũng chưa hình dung rõ lắm công việc của mình là làm gì. Cụ thể thì công việc sẽ là bạn đi kiểm tra doanh số của phim do các nhà phát hành sản xuất tại các rạp có công chiếu phim này. Hồi trước mình làm cho bên Saigon Movies thì cách đây 4 năm lương sẽ được tính theo giờ nha và tuỳ vào ca. Nếu bạn làm ca sáng thì 15k/tiếng còn ca tối thì 17k/tiếng.
Các công việc của 1 ca làm sẽ là bạn theo dõi suất chiếu, sau đó vào rạp đếm số người trong rạp và check lại số này với bộ phận kiểm vé. Tới cuối ca làm thì bạn sẽ xin báo cáo phim từ ban quản lý rạp mà bạn đang trực để ghi chép lại và nộp về cho công ty. Trong suốt quá trình làm việc thì bạn sẽ cần phải check rạp thường xuyên để đảm bảo bản quyền cho phim. Cơ bản thì công việc này cũng khá nhàn, những lúc phim đã ổn định khoảng 40 phút thì mới vào check rồi sau đó ra ngoài sảnh ngồi và thực hiện cho các suất tiếp theo. Trong lúc chờ, mình thường đọc sách rồi làm bài tập.
Thời điểm mình làm cái này thì mình thấy có vài bạn áp thu công ty khác như bên CGV thì thường sẽ có số ca làm nhiều hơn vì bên đó phát hành phim thường xuyên hơn. Còn hãng mình làm thì 1 năm ra vài bộ phim mà phim Việt Nam nữa nên là việc check bản quyền khá căng thẳng mà lương bên CGV ổn áp hơn nên nếu bạn nào có hứng thú thì có thể tìm hiểu công việc này nhé.
Một lời khuyên nữa là các bạn nữ cố gắng nếu làm ca tối thì nên nhờ quản lý sắp xếp cho các rạp gần nhà nhé. Vì thường suất phim cuối out khá muộn, lúc trước mình làm ca tối vì lương cao hơn và do lịch học nên về rất trễ, tầm khoảng gần 1 giờ mới nhận báo cáo từ BQL nên mình nghĩ là để đảm bảo an toàn thì các bạn nên chọn làm ca sáng nhé. Mình không nhớ công việc này có ca gãy hay không nhưng thường 1 ngày làm số tiếng khá là nhiều nên các bạn cân nhắc nha.
3. Nhân viên chăm sóc khách hàng part-time
Hồi trước mình làm cho rạp Galaxy, mức lương tầm khoảng 21k/giờ. Ca làm thì do bạn đăng ký với quản lý và sau đó quản lý sẽ xếp lịch theo ca 4 – 6 – 8 tiếng/ngày, ngày lễ thì lương sẽ x4. Công việc này thì có các bộ phận như là nhân viên quầy vé, quầy bắp nước và quầy kiểm soát vé & hướng dẫn khách. Tính chất công việc đòi hỏi bạn sẽ phải đứng liên tục để phục vụ khách hàng và sẽ phải đối mặt với nhiều tình huống như khách phàn nàn,…Công việc này dạy cho mình rất nhiều thứ, mình học được cách xoay sở vấn đề cũng như gia tăng mức độ chịu đựng khá nhiều. Đây cũng là công việc bạn được thử sức việc bán hàng ví dụ như không chỉ bán những gì khách yêu cầu mà mỗi khi rạp chạy chương trình bán combo phim thì bạn cũng sẽ học được cách upsell rồi tối ưu suất chiếu.
Một gợi ý khác cho các bạn muốn thử sức với ngành dịch vụ thì có thể tìm hiểu công việc lễ tân hoặc trở thành nhân viên pha chế tại các phòng gym như California Fitness & Yoga. Về tính chất công việc thì cũng tương tự như công việc ở rạp phim nhưng xét về môi trường thì công việc ở các phòng gym cũng đỡ hơn (các bạn có thể nghỉ chân khi quá mỏi). Tuy nhiên áp lực cũng sẽ nhiều hơn vì khách hàng của California đa phần thuộc phân khúc trung và thượng lưu. Vì mình cũng đã có hơn 2 năm làm nhân viên ở head office tại đây nên mình thấy khung giờ làm việc vừa vặn cho các bạn sinh viên ví dụ như ca ngày mở ca là khoảng 5:45 sáng còn tối thì 11 giờ là đã kết ca rồi. Dù sao thì thời gian như vậy cũng tốt để các bạn có thể dưỡng sức và chiến tiếp cho ngày học hôm sau. Ngoài ra thì phúc lợi của công việc này cũng khá okie, các bạn còn được tập luyện miễn phí và được tham gia nhiều chương trình đào tạo ổn áp.
4. Affiliate Marketing
Hồi trước thời của mình thì thuật ngữ này chưa có được phổ biến lắm. Nếu bạn có khả năng sáng tạo nội dung và đã có sẵn portfolio mạng xã hội hay network xịn sò thì mình nghĩ công việc này là cái bạn nên thử sức. Hiểu đơn giản thì mình sẽ lấy ví dụ của mạng lưới affiliate Shopee đi nha. Khi các bạn đăng ký làm AFF cho Shopee thì các bạn sẽ được cung cấp 1 đường link giới thiệu sản phẩm rồi các bạn thỏa sức sáng tạo nội dung sao cho các follower khi xem nhấp vào đường liên kết để đặt hàng thì các bạn sẽ nhận chiết khấu/hoa hồng từ đó.
Cá nhân mình thấy đây là công việc rất tiềm năng và có nhiều cơ hội cho các bạn phát triển nội dung cũng như mở rộng cơ hội việc làm sau này. Điểm trừ thì chắc là đôi khi sẽ gặp vấn đề về tracking link ví dụ như là khi khách hàng xem bạn giới thiệu xong thấy hay nhưng mà mãi mấy ngày sau mới vào đặt mua hàng bằng link khác thì cách tính tracking có thể sẽ gây bất lợi cho bạn. Ngoài ra thì thị trường này đang cạnh tranh vô cùng gay gắt nên chiết khấu trên mỗi đơn vị sản phẩm thường không cao.
5. Tự kinh doanh
Trước giai đoạn mình đi học quân sự vì không thể apply đi làm công việc nào thế là mình mượn tiền gia đình để mở một xe trà sữa cùng với một người bạn. Nhà bạn mình thì có sẵn mặt bằng nên hai đứa cũng tập tành buôn bán. Mình lên mạng nghiên cứu công thức pha nước, quản lý tiền rồi kiếm chỗ nhập nguyên liệu. Thời đó túi Zip hot lắm rồi tụi mình cũng tự mua khuôn in túi tại nhà luôn. Một tháng chia ra mỗi đứa cũng kiếm được 2 – 5 triệu vì bán giá cũng hạt dẻ. Nói chung là với mình sinh viên thời đó kiếm được nhiêu đó tiền thực sự là rất quý giá.
Còn bây giờ thì mình thấy cũng có rất nhiều ứng dụng lấy nguồn hàng sỉ, các bạn sinh viên hoàn toàn có thể khởi nghiệp mà không phải bỏ vốn ví dụ như ứng dụng Newee nè. Đây cũng là công ty hiện tại mình đang làm, mô hình Newee thì đặc biệt hơn các hình thức dropshipping hiện có trên thị trường. Điểm khác biệt chính là ví dụ như khi bạn bán hàng dropshipping bạn có đơn hàng và lên nhập đơn hàng trên nền tảng thì các nhà cung cấp hàng hoá sẽ xử lý đơn hàng cho bạn. Việc này có thể dẫn đến vấn đề gì? Vấn đề lớn chính là mỗi nhà cung cấp sẽ có 1 quy trình xử lý hàng hoá và vận chuyển khác nhau khiến cho bạn sẽ vô cùng mệt mỏi khi theo sát để biết được tình trạng đơn hàng, đôi khi nó sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của bạn. Còn với Newee thì các nhà cung cấp sẽ ký gửi hàng hoá ở kho Newee luôn, mọi đơn hàng sẽ được Newee xử lý nên uy tín của bạn sẽ được đảm bảo.
6. Thực tập tại các start-up
Trở thành nhân viên parttime ASO tại Mingle VietNam là một sự may mắn đối với mình sau khi khi học xong quân sự nhờ một chị bạn đang làm thiết kế mà mình bén duyên với công việc này. Lúc đó công ty cũng tạo điều kiện cho mình vừa đi học vừa đi làm và có lương. Mình được hỗ trợ tiền cơm trưa và được trả mức lương khoảng 200$ cho công việc parttime văn phòng lúc đó.
Công việc lúc đó của mình là tối ưu hoá app để tăng thứ hạng trên các CH Play hoặc Appstore như nghiên cứu từ khoá, viết description, dẫn traffic từ các nguồn social về để gia tăng lượng user. Môi trường cực kỳ thân thiện luôn, CEO ngồi chung với nhân viên và công ty thường xuyên tổ chức các buổi mini party & training để cùng trao đổi, chia sẻ với nhau. Đặc biệt là khu vực sống ảo thì đỉnh của chóp luôn, văn phòng decor siêu xinh.
Mình học được gì từ những công việc làm thêm?
Công việc gia sư dạy cho mình tính kiên nhẫn, học cách truyền đạt vấn đề sao cho dễ hiểu nhất. Công việc chăm sóc khách hàng: nâng mức độ chịu đựng, khả năng chạy số rồi làm ca sao (trưởng ca khi bạn đã có thể xử lý vấn đề tốt) sẽ học được cách sắp xếp quản lý team, phối hợp để hoàn thành nhiệm vụ tốt. Công việc bán hàng dạy mình cách thấu hiểu tâm lý khách hàng, mình vận dụng được những kỹ năng chăm sóc khách hàng trước đó vào môi trường làm việc sau này và cả việc nhận Freelance nữa. Cuối cùng là công việc ASO – tiền đề cho mình bước vào các con đường marketing hiện tại. Mình bắt đầu được nhen nhóm chút chút về công việc tối ưu hoá từ đó, sau này đọc về SEO mình cũng dễ nắm được vấn đề hơn.
Kết lại là đi làm thêm mình lại càng quý trọng hơn từng đồng tiền đã kiếm được hơn nên mình ý thức không để cho rớt môn học lại. Mỗi khi mình quy đổi 2 – 3 chỉ học ra tiền rồi bằng bao nhiêu thời gian mình bỏ ra là mình lại càng nỗ lực hơn. Quan trọng là những va chạm này đã giúp mình hiểu hơn về điểm mạnh, điểm yếu của bản thân rồi mình cũng ngờ ngợ ra được mình thích gì và mình muốn làm gì. Có những điều mình từng định kiến với bản thân như mình hướng nội, mình không biết bán hàng và mình sẽ không bao giờ kinh doanh được giỏi như mẹ mình nhưng rồi nhờ mạnh mẽ cho phép bản thân được thử và được sai mình nhận ra mình đều làm được và còn làm tốt nữa. Hãy cứ làm hết sức, chơi hết mình, giá trị bạn nhận lại không chỉ là tiền mà đó còn là những bài học làm tiền đề để bạn phát triển tốt hơn sau này. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn sinh viên sắp bước vào con đường tu tập sắp tới!
Harvie
Be Creartive